A Perfect Mess is de verrassende titel van een Amerikaans boek van Eric Abrahamson en Daniel Freedman. Je hoort vaak dat programmamanagement zo structurerende werking heeft in organisaties die alles tegelijk doen. Nu dan een boek waarin de chaos positief wordt belicht, althans waar de kosten van opruimen en georganiseerd raken en blijven nadrukkelijk aan de orde komen. Kortom, de stelling is dat als organisaties zich zouden realiseren hoeveel energie het kost om op te ruimen en opgeruimd te blijven, dan zouden ze zich wel twee keer bedenken.
Tag archieven: Gelezen
Meer over macht
In de recente uitgave van Idee, tijdschrift van D66, staat een interview met de nestor van het denken over macht, Mauk Mulder. Nog steeds is Mulder in de weer met macht in organisaties en het omgaan met macht. Ook in het kader van programmamanagement en veranderen is dit begrip aan de orde van de dag. Macht is volgens Mulder een objectieve zaak, niet te verwarren met reputatie wat een eigenschap is die anderen aan iemand toeschrijven. Mulder onderscheidt vier vormen: formeel, namelijk op basis van bevoegdheden. Deze vorm nemen programmamanagers graag als uitgangspunt: geef me bevoegdheden en dan zal alles terecht komen, lijkt dan de redenering.
Meer dan de som
SOM, ofwel Strategisch Omgevings Management. Zo noemt mijn collega Marc Wesselink de manier van stakeholdermanagement die hij met een stel collega’s heeft ontwikkeld. Hij heeft dat vastgelegd in het onlangs uitgekomen Handboek Strategisch Omgevingsmanagement. Volgens mij de eerste poging om zo’n belangrijk onderwerp als stakeholdermanagement systematisch en principieel in een boek vast te leggen.
Marc heeft de kans gekregen om voor het Rotterdams Havenbedrijf zijn aanpak toe te passen op de aanleg van Maasvlakte II. Het succes ervan is dat er tegen het voornemen om deze grootschalige ingreep te doen zegge en schrijve één bezwaarschrift is ingediend.
De nieuwe programmamanager
Op aanraden van een collega heb ik het boek van Daniel Pink A Whole New Mind gelezen. Ik denk zeer toepasselijk voor de programmamanager op langere termijn. Pink stelt dat de huidige tijd een correctie vergt in het aanspreken van onze hersenhelften. Tot nu toe overheerst de linkerkant. Dat wil zeggen rationaliteit, en analytische vermogens. Die zijn nuttig geweest in het industriële tijdperk.
Managen van veranderingen
Is er concurrentie tussen veranderaars en project-/programmaleiders op de markt? Welke professional is het best in staat veranderingen te managen? Met deze vragen zijn twee internationale onderzoekers aan de slag gegaan om te zoeken naar de verschillende competenties voor die groepen. In het International Journal of Project Management doen zij verslag. Hun conclusies zijn interessant genoeg om eens over na te denken.
Bescheidenheid in programma’s
“Machthebbers moeten deugdzaam zijn,” citeert Paul Frissen Aristoteles in de NRC van zaterdag. Volgens deze Tilburgse bestuurskundige gaat het niet om spruitjeslucht en middelmatigheid. Integendeel, het gaat juist om excellentie. De bestuurders moeten zich weten te matigen. Dat zou veel programma’s helpen, volgens mij. Een van de grootste valkuilen voor programma’s zijn namelijk zeer ambitieuze doelen.
Implementatie als verandering
Hoe moet ik als programmamanager naar de implementatie kijken? Welke strategie moet ik gaan voeren? Twee ingewikkelde vragen die mij deze week werden gesteld. De eerste vraag roept bij mij een herinnering aan het boek van Dirk-Jan de Bruijn op: De kunst van het implementeren. Het dateert al weer uit 2003, maar toch de moeite waard om nog eens te raadplegen. De Bruijn legt in ieder geval een heel sterk verband tussen veranderen en programmamanagement. Hij stelt dat door goed programmamanagement de verkoop gewoon doorgaat, terwijl de essentiële aandacht voor het management van de verandering gewaarborgd is.
Invloed zonder macht
Programmamanager Ineke van der Ploeg zegt: “Om goed te kunnen functioneren, is alleen vakinhoudelijk goed zijn niet voldoende. Deze organisatie vraagt van je dat je kunt samenwerken in een complexe matrixorganisatie. ..Een goede performance in dit bedrijf heeft alles te maken met of je in staat bent invloed uit te oefenen zonder macht.” Deze uitspraak in het blad Leren in organisaties doet mij denken aan het boek van Hans Licht: Programmamanagement, regievoeren zonder macht.
Succesvol programma
Uiteindelijk gaat het de programmamanagers natuurlijk om het succes van hun programma. Je doet het tenslotte niet voor niets. Wat definieert echter een succesvol programma? Volgens Rix Hof is er sprake van succes als de afgesproken doelen en benefits worden behaald. Hij volgt daarmee de officiële definitie van MSP. In het recente boek van Hans van Leeuwen en Hans van Leeuwen is er sprake van succes “als belanghebbenden tevreden zijn met het resultaat. Zij krijgen in voldoende mate wat ze verwachten.”
Taaie vraagstukken
Plezier beleven aan taaie vraagstukken. Dat is de titel van het proefschrift waarop mijn collega Hans Vermaak aan de UvA met lof is gepromoveerd. Terwijl ik naar zijn verdediging zat te luisteren, dacht ik dat die titel eigenlijk een mooie aansporing voor programmamanagers is. De opgave van veel programma’s, of dat nu veranderingsprogramma’s dan wel beleidsprogramma’s zijn, is gewoon taai. Vermaak geeft als kenmerken daarvan: complex, waar mensen mee worstelen en wat ze zwaar op de maag ligt. Het opmerkelijke ervan in mijn ogen is dat veel vraagstukken ook door mensen taai gemaakt worden. De kracht van de programmamanager is dat zij er zichtbaar plezier in heeft om het taaie vraagstuk aan te pakken.