Uiteindelijk gaat het de programmamanagers natuurlijk om het succes van hun programma. Je doet het tenslotte niet voor niets. Wat definieert echter een succesvol programma? Volgens Rix Hof is er sprake van succes als de afgesproken doelen en benefits worden behaald. Hij volgt daarmee de officiële definitie van MSP. In het recente boek van Hans van Leeuwen en Hans van Leeuwen is er sprake van succes “als belanghebbenden tevreden zijn met het resultaat. Zij krijgen in voldoende mate wat ze verwachten.”

In de lijn

De benadering van Hof is redelijk objectiveerbaar: je kunt achteraf gaan meten of de doelen zijn bereikt. Volgens mij duurt het dus enige tijd voordat je zo’n succes zichtbaar kan maken en dus van succes kunt spreken. De Van Leeuwens zeggen zelfs dat het bereiken van succes bepaald wordt “in de lijn.” Vandaar waarschijnlijk dat zij naar een subjectieve definitie grijpen.

Pek en veren

Ook die heeft beperkingen. Citaat: “Uiteindelijk heeft iedereen een mening en zelden is iedereen tevreden. (..) Het gebeurt dan ook niet zelden dat de programmamanager met pek en veren de organisatie moet verlaten, ondanks dat hij een prima programma heeft gedraaid.” Tja, daar zitten we dan! Het kan geen prima programma zijn, lijkt mij, want niet iedereen is tevreden. Of is er een grens aan het aantal tevredenen?

Percepties

Praktisch gesproken kan je alleen maar werken met percepties van betrokkenen. Daarbinnen is dunkt mij het oordeel van de opdrachtgever doorslaggevend. Want hoe scheid je de meningen van lijnmanagers over het programma van de al dan niet gehonoreerde belangen van deze zelfde mensen? Het boek van de Van Leeuwens maakt gebruik van vijf cases en vele interviews. Op grond daarvan komen zij tot de conclusie dat een mix van aanpakken voor een programma succesvol blijkt. Maar noch uit de cases noch uit de gesprekken blijkt wat nu exact de criteria zijn voor een succesvol dan wel een niet succesvol programma. Dat is jammer, want de auteurs koppelen nogal wat aanbevelingen aan hun onderzoek. Bovendien beloven zij in de titel dat het een “doe het zelf” boek is. Ik vraag me dan af wie wat zelf doet, en wat de waarde daarvan is voor andere programmamanagers.

Zie: R.Hof, De kleine MSP, Academic services: 2008

H. van Leeuwen en H. van Leeuwen, Organisaties Veranderen met Programma’s, Van Haren Publishing: 2009.