Langzamerhand gaan nu veel programmabureaus en programmamanagers last krijgen van de rigiditeit van begrotingsregels. Zelfs vanuit de politiek wordt nu enerzijds geklaagd over de geringe voortgang en slagvaardigheid van programmamanagers, aan de andere kant willen ze over elke euro die wordt uitgegeven hun zegje doen. Deze schizofrenie vind je op veel plaatsen.

Een programma bestaat uit veel activiteiten: projecten, onderzoeken, e.d. Deze lijnactiviteiten gaan gepaard met investeringen, subsidies, uitgaven aan personeel, middelen enz. Veel van deze uitgaven worden in een begroting gedetailleerd vastgelegd. Dat betekent dat je voor elke afwijking terug moet naar de gemeenteraad of de provinciale staten. Los van de proceduretijden die daarmee gepaard gaan, betekent dat ook dat politici zich met elk detail van de uitvoering van beleid gaan bezighouden. Er komt dan helemaal niets meer terecht van het sturen op hoofdlijnen.

Dit vergt van de organisatie een heroriëntatie op de financiële sturing van programma’s. Gesteund door een flexibele controller (zie mijn artikel uit 2003 Download 03_10_pag_3539_tak.pdf) moeten de leidinggevenden gaan regelen dat er een echte programmabegroting wordt gemaakt: binnen het programma moet de programmamanager een budget beschikbaar krijgen voor de doelen of clusters van doelen. Dat betekent dat zij kan gaan schuiven tussen activiteiten als ze maar binnen de afspraken van de totaaluitgaven voor de doelen blijft. Uiteraard moet de programmamanager zich tijdens de uitvoering van het programma verantwoorden over de doelmatige en rechtmatige uitgaven in het programma. Waarschijnlijk moet zij zich laten ondersteunen door een goede, doch flexibele controller.