Op de PMI summit hebben Hans Licht en ik een presentatie gehouden over ontwikkelingen in het vakgebied programmamanagement in Nederland. Om te beginnen hebben we de ruim 40 deelnemers gevraagd welke van acht competenties zij het meest belangrijk vonden voor programmamanagers. Opvallend daarbij was dat vaardigheden als planning en control, directief leiderschap, en het opleggen van oplossingen in grote meerderheid overschaduwd werden door competenties als kunnen wisselen van perspectief op het programma, inleven in andere mensen, en energie creëren in maatschappelijke of organisatorische systemen.
Deze laatste competenties sluiten wat Hans Licht en mij betreft goed aan op twee ontwikkelingen die wij voor programmamanagers zien: programmamanagers worden steeds meer issuemanagers met stakeholders in de omgeving en programmamanagers worden steeds meer verandermanagers.
Issuemanagement: verbinding met stakeholders
Issuemanagement zien wij als een effectievere manier van het leggen van verbindingen met de stakeholders. Door van issues uit te gaan (en niet van de stakeholders als “usual suspects”) leef je je veel meer in in de belevingswereld van de ander. Je zoekt geen stakeholders om je eigen programma te verkopen, maar je zoekt issues waarin je de stakeholders kunt helpen in hun belangen met behulp van het programma. Dat blijkt effectiever te zijn.
Verandermanagement: zoeken en proberen
Verandermanagement is het creëren van nieuwe werkelijkheden. Die kan je als programmamanager niet afdwingen. Je zult in een coproductie met anderen op zoek gaan naar manieren om die nieuwe werkelijkheid te bewerkstelligen. Daarbij horen begrippen als zoeken, proberen, van perspectief wisselen, af en toe stappen terug doen. Ten opzichte van het klassieke projectmanagement, dat uitgaat van de afdwingbaarheid van resultaten en control, een wereld van verschil.
Vakkundige projectmanagers broodnodig
De programmamanager moet zich daarin flexibel opstellen. Hij kan echter niet zonder de projectmanager, omdat er bijna altijd resultaten (output) nodig zijn die op een voorspelbare manier worden gerealiseerd. Dit verschil moet volgens ons niet gezien worden als een depreciatie van de projectmanager, maar als een onderscheidend kenmerk van de programmamanager ten opzichte van de projectmanager. Uiteindelijk moeten er ook resultaten tot stand komen, en dat kan alleen door vakkundige projectmanagers.