“Er vinden zoveel veranderingen in de lijn plaats dat het programma de constante factor in de organisatie is.”  Deze verzuchting komt van Robert Knoop, programmamanager bij ABN/AMRO, ter gelegenheid van de presentatie van het boek Organisaties veranderen met programma’s van de Hanzen van Leeuwens. Om de relevantie van het boek kracht bij te zetten hebben Knoop en Wilbert Wijns van Nedtrain iets verteld over het nut van programma’s in hun organisatie.

Kokers
Het boek ga ik later bespreken. Ik wil hier een paar opvallende zaken kwijt over de presentaties van Knoop en Wijns. Bij Knoop hoor je een merkwaardige paradox: de programma’s lijken de continuïteit te vertegenwoordigen, de lijn de verandering. Je zou precies het omgekeerde verwachten, maar in Knoop’s ervaring de afgelopen 10 jaar bleek het omgekeerde! Verder is Knoop nogal stellig: zonder programma’s waren de noodzakelijke veranderingen niet tot stand gekomen. De staande organisatie, met zijn eigen kokers, kolommen en werkgebieden, kan binnen die structuur geen veranderingen tot stand brengen, laat staan tussen de kokers. Voor de toekomst betekent dit volgens Knoop dat de programmamanager nog meer aangesproken zal worden op het voor elkaar krijgen van een hoge strategische ophanging van zijn programma en van zijn vaardigheid om tussen alle interne en externe belangen door te manoeuvreren.

Trektocht
Voor Wijns van Nedtrain is een programma geen reis, vooraf gepland en uitgeprint vanaf internet. Het is een trektocht. Van hut naar hut, waarbij het eerste stuk bekend is, maar daarna moet je zo flexibel zijn dat je een andere route neemt als het weer tegen zit: dus vooral sturen op het doel, niet op de middelen. Bovendien heeft Nedtrain bijzonder veel aandacht besteed aan een hechte koppeling tussen lijn en programma. Zonder voldoende commitment van de lijn, gaat het project of programma niet van start. Ook stuurt Nedtrain op focus van het managementteam. Meer dan 2 projecten tegelijkertijd worden niet toegelaten. Anders gaat het teveel van de capaciteit van de lijn en van het absorptievermogen kosten. Dat is een starre regel om juist veranderingen mogelijk te maken. Volgens Wijns is de innovatiekracht van Nedtrain door al zijn programma’s enorm toegenomen.

Beide bedrijven komen in het boek van de Van Leeuwens aan bod. Daarnaast maken de auteurs gebruik van cases bij de politie, de IND en het systeem van fileheffingen in groot London. Een nieuwsgierig makende presentatie!