Over een markt gesproken: de rekenkamer heeft berekend dat er in Nederland voor 18,5 miljard euro per jaar wordt witgewassen. Dit verbijsterende getal noemde Frederik Jansen tijdens de IPMA kwartaalbijeenkomst Misdaad Loont Niet. Frederik is programmamanager financieel-economische crimininaliteit van de Nederlandse politie. Hij besprak met de geïnteresseerde programmamanagers en adviseur drie dilemma’s in zijn programma.
Tag archieven: IPMA
Opdrachtgever: afstand en dichtbij
Een bestuurder kijkt wat het meest haalbaar is, staat op afstand maar toch dichtbij en zorgt voor zijn eigen kompas. Deze drie kenmerken poneerde Leo van Veen op de kwartaalbijeenkomst van de IPMA-interessegroep Programmamanagement, afgelopen woensdag. Voor ruim 18 geïnteresseerde programmamanagers zette Van Veen uiteen hoe dat gedurende 4,5 jaar bij een uitvoerende overheidsorganisatie is gegaan. Hij fungeerde als “rechterhand” van de eindverantwoordelijke bestuurder. Nadrukkelijk heeft hij het perspectief van de opdrachtgever gekozen en niet dat van de programmamanager.
Samen doch verschillend
It takes two to tango was het motto van een workshop die Betty Nieuwenburg en ik hebben gegeven op de jaarlijkse Projectmanagement Parade: programmamanager en projectleider die samen doch verschillend een dansje doen. Opvallend vond ik dat niet iedereen onderschrijft dat voor die verschillende rollen ook in wezen verschillende competenties aangesproken worden.
Rapportages op laag niveau
Op de vraag wat doe je nu precies doet, antwoordt de programmamanager: “Ik ben verantwoordelijk voor het goede verloop van de projecten en activiteiten uit het programma en voor de besturing van het programma als geheel.” Zo’n antwoord kan een heleboel lezers op het verkeerde been zetten. Ik moest eraan denken toen ik vandaag een voortgangsrapportage van een programmamanager las. Veel informatie over de projecten en andere activiteiten en bijna niets over de doelen van het programma.
Business case doorslaggevend
“De business case is doorslaggevend voor mijn programma,” vertelt Roland de Bos van ING. Hij was woensdagavond te gast bij de interessegroep Programmamanagement van IPMA. Zijn programma beoogt een hoger serviceniveau te bereiken, meer flexibiliteit, minder kwetsbaarheid en een grotere kostenefficiëntie. Om voortdurend op koers te blijven is deze business case zeer regelmatig tegen het licht gehouden en bijgesteld. Ook heeft hij ervoor gezorgd dat zijn opdrachtgever op het juiste moment met de business case in de hand een belangrijk besluit in het programma kon nemen. Ook vindt hij dat de business case de enige manier is om de verschillende belangen op één plek samen te brengen en een gebalanceerde afweging te kunnen maken.
Herdershond vs. terrier
“Kan je in één zin zeggen in welke competenties de programmamanager zich onderscheidt van de projectmanager?” Een vraag van een deelnemer aan het open seminar Programmamanagement. Daar sta je dan. Eén zin zou zijn:
de programmamanager zie ik als een herdershond die de gehele kudde bij elkaar houdt en in de gewenste richting drijft, de projectmanager is meer een terriër die zich vastbijt in één resultaat
. Kortom, enkele doelen versus een resultaat. Daar zit de kern van de poedel, zou je zeggen.
Programmamanager tussen draagvlak en beheersing
“Twee opdrachtgevers is eigenlijk wel het beste wat mij is overkomen,” stelde Marcel Vastwijk op een druk bezochte kwartaalavond van de IPMA interessegroep Programmamanagement. Hij heeft ruim 25 geïnteresseerden meegenomen in een groot (150 fte’s, 6 lokaties, ruim 10.000 indirect getroffenen) internationaal programma. “Daardoor ben ik zelf speler geworden tussen die twee. Het kost erg veel heen en weer vliegen en het vertrouwen had ik pas na 6 maanden gewonnen.” Hoe bereik je die positie? “Door transparant te zijn. Daar hecht ik zwaar aan.”
Succes en falen
Wat bepaalt het succes of falen van een programma? In de IPMA interessegroep Programmamanagement hebben de deelnemers samen met Hans van Leeuwen vanavond gezocht naar de bepalende factoren. Hans presenteerde zijn ervaringen met een verbeteringsprogramma bij de politieregio Noord-Holland Noord.
Leren is produceren
Vriend en vijand zijn het erover eens dat de “soft skills” of de interpersoonlijke vaardigheden van de projectleider of programmaleider een project of programma maken of breken. Het gaat dan om goed luisteren, inleven in de ander, motiveren, overreden en overtuigen, en zelfs verleiden misschien wel. Ook als je de competenties van de programmamanager bekijkt (IPMA) zijn die elementen dominant.
Programmamanagement als hulp bij veranderingen
Alleen transformaties en een nieuwe positionering van een organisatie in de markt zijn echte veranderingen, volgens de Oostenrijkse adviseur en hoogleraar Roland Gareis. Ik hoorde hem dinsdag op het internationale IPMA-congres in Rome. Deze veranderingen moet je in totaal als een proces zien, waaraan je op onderdelen kunt bijdragen door projecten en programma’s. Hij noemt deze veranderingen ook wel second order veranderingen. De first order (organisatieleren, of -ontwikkeling) ziet hij niet als een “echte” verandering.