Nogal verrassend concludeert Ben Norg, een Twynstra Gudde-stagiair die onlangs afstudeerde bij de TU Twente, dat programmamanagers niet expliciet sturen op criteria. Citaat: “Veel programmamanagers geven aan impliciet wel te weten waarop ze moeten sturen.” En verder: “…het gebruiken van THEFD-criteria is (…) te academisch om toe te passen op het eigen programma.” Dus deze managers van overheidsprogramma’s concluderen dat transparantie wel leuk is, maar voor hen even niet geldt. En dat gaat dan om vele miljoenen overheidsgeld.
Doelgericht
Volgens mij en mijn collega’s van Twynstra Gudde moeten programmamanagers de criteria waarop zij sturen wel helder hebben: het gaat om het bereiken van doelen, dus de vraag stellen of de projecten doelgericht zijn, is zo gek toch niet? Verder zijn veel opdrachtgevers geïnteresseerd in het bereiken van resultaten voor de verkiezingen en vinden zij maatschappelijke weerstand niet aantrekkelijk. Dan zou je toch zeggen dat tempo en haalbaarheid belangrijke overwegingen zijn. Meer dan impliciet mag je van deze managers vragen dat zij heel expliciet naar het tempo en de haalbaarheid van allerlei initiatieven vragen, niet alleen aan het begin van een programma, maar ook tijdens de rit. Wat is daar theoretisch of moeilijk aan?
Ben Norg concludeert vervolgens dat allerlei harde doelstellingen zoals aantal gebouwde huizen, of hectares ingericht natuurgebied wel gehaald worden, maar dat de “minder harde en meer integrale doelen” achter liggen. Dat betekent dus dat ondanks allerlei productie van huizen of natuurgebied de vraag gesteld kan worden of het wonen prettiger is geworden of de natuur diverser en interessanter is geworden.
Vluchten erg gemakkelijk
Vluchten van programmamanagers voor deze werkelijkheid lijkt op het vluchten van de bazen van de banken toen het slecht ging met de aandelen en vermogens: mijn eigen inkomen is gered, maar de uiteindelijke effecten zijn desastreus; ofwel na mij de zondvloed. Voor de programmamanagers bij de overheid hoeft het niet zo te liggen. Maar het verweer dat sturing zo “theoretisch en academisch” is lijkt toch wel erg gemakkelijk.