Samenwerken heeft voor de toehoorder een positieve connotatie. Iemand oproepen tot samenwerking is dus voordelig voor degene die oproept. En zet degene die wordt opgeroepen, in een negatief daglicht. Veel gebruik van het woord leidt tot nietszeggendheid en een hoog Sesamstraat-gehalte.

Kritisch op taal

Het voorbeeld dat De Bruijn uitwerkt is dat van kamerleden van de PvdA die Prorail en NS elk jaar bij zich willen roepen om de samenwerking tussen beide te bespreken. Dat suggereert dat de problemen op het spoor opgelost zijn, als twee organisaties beter samenwerken. En dat dankzij de politicus. Die heeft impliciet geanalyseerd dat de problemen komen doordat er slecht wordt samengewerkt. Het kan dus nooit meer ergens anders aan liggen: bijvoorbeeld door slechte wetgeving of beleid van de politici zelf. Prorail en NS moeten de oproep wel beantwoorden, anders komen ze in een nog kwader daglicht te staan. Ze hebben dan geen tijd om aan echte oplossingen te werken.

De kolom van De Bruijn zou elke programmamanager kritisch moeten maken op gebruik van het woord samenwerking (en van vele andere achteloos gebruikte woorden zoals transitie, transformatie, bruggen slaan, communicatie en leuk). Een positief imago voor de programmamanager kan voordelig zijn, maar misschien zet het de organisaties die opgeroepen worden tot samenwerking wel in een verkeerd daglicht. Als je echt wil samenwerken is het de vraag of zoiets de samenwerking bevordert.

Het C-woord

Een mooi geval van woordgebruik met negatieve gevolgen is ook de uitroep van Cyriel Kortleven op het PGM Open van deze maand: “De crisis is voorbij als we met zijn allen het woord crisis niet meer gebruiken.”
Als er één misbruikt woord van de afgelopen jaren is, is dat wel het C-woord. We zouden een stuk vrolijker en innovatiever worden als we elkaar niet een economische teruggang hadden aangepraat. Want ook nu weer zijn we massaal op wintersport gegaan. En de ANWB roept op tot een mei-vakantie van twee weken. En we zitten op een consumptieniveau van 2005, tjonge tjonge wat gaat het slecht!