Deze week vroeg een relatie aan mij wat ik vind van de rol van Business Change Manager, één van de kroonjuwelen van MSP (Managing Sucessful programmes). Ik ben weer eens op zoek gegaan in de literatuur en heb ik de Nederlandse standaard geraadpleegd: Rix Hof vertaalt deze rol als “organisatieveranderingsmanager”. Hij stelt dat deze rol verantwoordelijk is voor de realisatie van de baten. In het verlengde daarvan wordt duidelijk dat de programmamanager in MSP “slechts” verantwoordelijk is voor de “bekwaamheden” (capabilities in MSP-termen). Het gebruik van de bekwaamheden ligt dus bij de veranderingsmanager. Kortom, MSP scheidt het leveren van resultaten van het verzilveren van de baten en splitst dat ook nog in aparte rollen.

Samenhangend geheel van gedragingen

Voor een goede discussie is het belangrijk te stellen dat ik onder een rol het volgende versta: een samenhangend geheel van gedragingen, rechten en plichten. Wat zijn dan de gedragingen van de rol van de Business Change Manager (BCM)? Hof heeft het bij de definiering over verantwoordelijkheden. De BCM is daarin verantwoordelijk voor de realisatie van de baten via de toepassing van capabilities en de transformatie van de organisatie naar de gewenste outcome. Los van de vreselijke taal staat hier dat de BCM de veranderaar is. En dat is de programmamanager dus niet, concludeer ik. Want die is verantwoordelijk voor de uitvoering van de projecten binnen het programma.

Projectenmanager?

Daar kleven mijns inziens toch bezwaren aan. Het kenmerk van een programma is nu juist het samenhangend besturen en bereiken van baten (of effecten). Daarvoor is de programmamanager verantwoordelijk, anders kan hij beter projectenmanager heten. Dat neemt niet weg dat hij voor de taak van het bevorderen en desnoods afdwingen van het gebruik van de resultaten op andere personen een beroep doet. Dat kan zelfs verstandig zijn omdat personen uit de lijn waarschijnlijk de bevoegdheid al hebben om stimulerend en zeker afdwingend het gebruik van de resultaten te kunnen bevorderen.

Breuklijn

Het gevaar van dit scherpe onderscheid in rollen (en vaak dus ook in de personele beztting van die rollen) is dat er een breuklijn ontstaat tussen de projectwereld (namelijk de bekwaamheden leveren) en de programmawereld (het verzilveren van de baten). Bovendien moeten we veel strikter kijken naar de taken die bepaalde personen vervullen en niet onmiddellijk naar verantwoordelijkheden, want dat is een een veel vager begrip dat taak.