Twee inspirerende keynotes op het tweede PGM Open: Hans van der Loo en Cyriel Kortleven hebben op indrukwekkende wijze de 350 deelnemers laten zien dat het erom gaat zin te maken. Ik trek daaruit de volgende conclusie: succesvolle programma’s gaan over zin en zijn, niet over moeten en hebben.
Hans van der Loo wist de deelnemers de geheimen van de energiezones over te dragen. Overtuigend weet hij te stellen dat zin de belangrijkste energiebron voor succesvolle ondernemingen is. Cyriel Kortleven sloot daar op aan met zijn boodschap: Lss s mr of wel minder is meer. Uiteindelijk ging het er bij hem om te stoppen met meer producten en diensten maken, maar effectiviteit te zoeken door te stoppen met allerlei hebbedingetjes na te jagen en los te laten.
Zin in energie
Voor Hans van der Loo zijn macht en financiële prikkels wel geschikt om organisaties in beweging te krijgen, maar deze zijn niet voldoende of slechts tijdelijk. Daarom zegt hij op basis van onderzoek en praktische ervaringen dat een organisatie juist blijvend een hoog energieniveau krijgt door te werken aan “er zin in hebben”. Als mensen ergens zin in hebben, dan loopt het vanzelf. Als bedrijf heb je een topkwaliteit product of dienstverlening nodig, een unieke klantbeleving en een stimulerende lokatie. Kijk naar Starbucks en Apple. Het draait grotendeels om het waarom van een opgave: als dat een stimulerend en betrokken verhaal is waarin iedereen gelooft, dan gaat de energie stromen. En zoals mijn moeder al zei als ik boven mijn huiswerk zat te zuchten en klagen: “Dan maak je maar zin.”
Less is more
Cyriel Kortleven wist aan het einde van het PGM Open nog ruim 300 deelnemers te boeien met zijn betoog voor Less is More. We worden overstelpt met producten en diensten: alles is te koop en alles is verkrijgbaar op de markt wat leidt tot een keuzestress. Er zijn massa’s vergelijkingssites, wat weer leidt tot vergelijkingssites over vergelijkingssites. De negatieve kant ervan is, zou ik willen aanvullen, dat we een zodanig complexe maatschappij hebben gecreëerd dat we ontzettend veel toezicht nodig hebben op die markt (denk aan de Opta, de Nma, inspecties en de DNB). Het zal niet lang duren of we hebben een toezichtsorgaan nodig voor al deze toezichtsinstanties, Om weer creativiteit en energie los te krijgen moeten we slechts drie stappen zetten volgens Cyriel: beginnen met stoppen van allerlei nutteloze zaken, ingewikkelde dingen simplificeren en loslaten. Daartoe gaf Cyriel ons een kaartje mee om op te schrijven wat we niet meer gaan doen: een not to do lijstje.
Programma’s richten op zin en zijn
Vandaar mijn conclusie: zin en zijn vormen de opgave voor programma’s en hun betrokkenen in plaats van moeten en hebben. Programma’s richten zich vanuit een visie en perspectief op nieuwe situaties, wellicht vanuit allerlei producten en dingen, maar zo min mogelijk, zodat we de nieuwe situatie (zijn) zo effectief en efficiënt mogelijk bereiken. Dat wordt de opgave voor programmamanagers in de komende jaren. Verschillende bijdragen en workshops op het PGM Open ondersteunden deze opvatting.