Doelen zijn niet afdwingbaar dus niet hiërarchisch aan te sturen. Dat zei vorige week een deelnemer aan een seminar tegen mij. En daar heeft hij een punt. Doelen zijn gewenste situaties waar je naar streeft en waarvoor je in een programma al het mogelijke doet om die situatie te bereiken.

Kun je in een project nog een resultaat afdwingen, dat kan in een programma met doelen niet op dezelfde manier. Je zult het dus veel meer moeten hebben van je vaardigheden om samen met anderen langzaam maar zeker in die richting te komen. Het gaat tenslotte om gedrag, dus meer dan pogingen om dat gedrag te veranderen kan je in feite niet doen. Programmatisch werken moet het dus per definitie hebben van gedragsbeinvloeding (overreden, overtuigen) en niet van dwang. Dat betekent een andere manier van aansturen dan je misschien gewend bent vanuit het verleden. Vanuit je rol ga je niet vragen om bevoegdheden, maar ga je proberen een positie te verwerven door gewoon te doen. (“Eerst doen, daarna excuses aanbieden als blijkt dat het fout gaat.”)

Programmatisch werken is daarmee een manier van werken en nog geen organisatie. Het is een manier van werken die je kunt afspreken in een bestaande organisatie zonder dat daar structuur veranderingen voor nodig zijn.