Deze maand hebben wij de derde IPMA gecertificeerde programmamanager verwelkomd. Het is ir. Jan Pieter Mook. Hij is programmamanager bij het departement van veiligheid en justitie. De eerste die werkzaam is bij de overheid, omdat de vorige twee gecertificeerden in het bedrijfsleven programma’s uitvoeren. Mook zal de kwartaalsessie van IPMA op woensdag 12 december verzorgen (IPMA).

Zwaar en langdurig

Sinds 2010 bestaat deze speciale certificering. Ik had zeker verwacht dat er meer programmamanagers gecertificeerd zouden zijn. Wellicht speelt het volgende. Het is alles bij elkaar een zwaar en langdurig traject. De kandidaat moet een rapport schrijven waarin hij of zij goed reflecteert op de ongeveer 30 competenties waar sprake van is. Dat rapport moet goedgekeurd worden door twee assessoren, aangewezen door cito namens ipma. Daarna is er ook nog een gesprek met deze twee assessoren van anderhalf uur waar de kandidaat goed doorgezaagd wordt. Niet elke programmamanager is zo gemotiveerd dat hij deze moeilijke weg wil gaan. Bovendien vervullen velen deze rol slechts gedurende een deel van hun tijd, zodat zij ook moeilijk aan de formele vereisten zullen voldoen.

Belangrijkste competenties

De groep die de competenties heeft opgesteld, heeft zich vorig jaar nog eens over de competenties gebogen. Aan het aantal competenties valt niets te doen omdat deze internationaal vastgesteld worden. Wel hebben wij een nadere concretisering gemaakt voor de assessoren. Bovendien hebben wij in twee a4-tjes nog eens de belangrijkste competenties van de programmamanager opgeschreven. Deze notitie is op de cito site beschikbaar.

Wezenlijk gaat het om vier hoofdlijnen. Samenhang, leiderschap, verzilveren en omgeving zijn de vier hoofdlijnen. Daaronder vallen de competenties die in verschillende mate bij elk programma opnieuw doordacht moeten worden. Vervolgens moet de programmamanager in staat zijn te balanceren tussen deze vier aspecten. Niet elk programma is hetzelfde, waardoor op voorhand niet beslist kan worden welke competenties in welke mate vereist worden. Er is echter wel helderheid over wat er echt belangrijk is voor een programmamanager.

Experiment

Het IPMA-bestuur wil in de komende jaren nog zwaarder inzetten op de certificering. De huidige Nederlandse werkwijze is internationaal gezien een experiment. Geen enkel ander land behandelt de programmamanager op deze manier. Voor de ontwikkeling van het vak en voor de verdere professionalisering van programmamanagers acht de beroepsvereniging het echt noodzakelijk dat de managers nadenken over hun vak en daaruit lessen trekken voor een volgende keer. Dat helpt een betere uitvoering van programma’s. Natuurlijk realiseert iedereen zich dat het geen garantie biedt voor succesvolle programma’s: het hebben van een rijbewijs garandeert ook niet dat er geen ongelukken meer gebeuren. We zetten echter wel een stap voorwaarts.