Vandaag heb ik met collega Bert van der Hooft gesproken over de gewenste competenties van een programmamanager. Aanleiding is dat de IPMA bezig is aan een nieuwe versie van de competenties voor projectmanagers, portfoliomanagers en programmamanagers (ICB4).
Dat moet leiden tot een herziene individuele certificering van de programmamanager. Daarbij zijn de competenties voor de programmamanager niet meer afgeleid van die van projectmanagers. Een mooie vooruitgang.
Een geheel ander vak
Bert en ik zijn het eens over het feit dat programmamanagement een geheel ander vak is. Voor ons vormen de volgende elementen een basis overtuiging: programma’s zijn complexe, niet-lineaire opgaven, met veel stakeholders, en met veel activiteiten die gericht zijn op een blijvend effect in organisatie of maatschappij. Programma’s zijn gericht op een toegevoegde waarde, waaraan men vaak het woord strategie koppelt.
Profiel
Voor het profiel van de programmamanager betekent het dat veranderkundige vaardigheid (maken van een diagnsoe, opstellen van een veranderstrategie en bedenken en uitvoerren van een interventieplan) een eerste vereiste is. Ten tweede is de vaardigheid om stakeholders te binden aan het programma van belang. Ten derde is het sturen op baten van groot belang. Niet alleen veranderd gedrag, maar ook gedrag dat leidt tot een toegevoegde waarde is de impact waar je naar streeft. Het vierde punt is de managementstijl. Deze vertrouwt niet op afdwingen en controle, maar op beïnvloeden en non-directief leidinggeven.
Anders assessen
Vanuit dit profiel kunnen de concrete competenties bedacht en geformuleerd worden. Voor verdere certificering en assessments betekent het ook dat rechttoe-rechtaan afvinken van bewezen competenties niet werkt. De programmamanager zal juist telkens weer moeten kiezen welk deel van zijn/haar repertoire hij/zij inzet gegeven opgave en context van het programma. Vantevoren is dat niet te definieren en doet zelfs afbreuk aan het karakter van programma’s. Dat zal heel wat vergen van de procedure en van de assessoren.