Plezier beleven aan taaie vraagstukken. Dat is de titel van het proefschrift waarop mijn collega Hans Vermaak aan de UvA met lof is gepromoveerd. Terwijl ik naar zijn verdediging zat te luisteren, dacht ik dat die titel eigenlijk een mooie aansporing voor programmamanagers is. De opgave van veel programma’s, of dat nu veranderingsprogramma’s dan wel beleidsprogramma’s zijn, is gewoon taai. Vermaak geeft als kenmerken daarvan: complex, waar mensen mee worstelen en wat ze zwaar op de maag ligt. Het opmerkelijke ervan in mijn ogen is dat veel vraagstukken ook door mensen taai gemaakt worden. De kracht van de programmamanager is dat zij er zichtbaar plezier in heeft om het taaie vraagstuk aan te pakken.
Categoriearchief: Veranderen
Transities en programma’s
Wat we nu meemaken wordt veroorzaakt door het tekort aan fossiele brandstoffen, ongelijke verdeling van water, voedselprijzen en natuurrampen. Dat is de stelling van de econoom Jeff Sachs in de NRC van zaterdag. We kunnen wel proberen de financiele instellingen verder te reguleren, maar dat is verspilde energie. Het gaat om iets anders.
Ik moest denken aan een gesprek dat ik deze week had met een oud-collega van mij, Harry te Riele. Hij werkt sinds zeven jaar aan transities in de maatschappij, grote omwentelingen die bepalend zijn voor onze verdere toekomst: zoals de komende omschakeling van een samenleving die drijft op fossiele brandstoffen, naar één die op een andere manier aan zijn energie moet komen.
Programmamanagement als hulp bij veranderingen
Alleen transformaties en een nieuwe positionering van een organisatie in de markt zijn echte veranderingen, volgens de Oostenrijkse adviseur en hoogleraar Roland Gareis. Ik hoorde hem dinsdag op het internationale IPMA-congres in Rome. Deze veranderingen moet je in totaal als een proces zien, waaraan je op onderdelen kunt bijdragen door projecten en programma’s. Hij noemt deze veranderingen ook wel second order veranderingen. De first order (organisatieleren, of -ontwikkeling) ziet hij niet als een “echte” verandering.
Programmamanager wordt veranderaar
Laatst sprak ik met een collega, die nu programma manager is bij een grote organisatie. Tot haar eigen verbazing constateerde ze dat ze eigenlijk automatisch een soort verandermanager werd door de rol van programmamanager. Daarvoor had ze veel ervaring als projectmanager, en haar observatie was dat dit “veranderaar” gevoel nieuw was en dus niet optrad toen ze projectmanager was.