De quota voor het uitschrijven van bonnen zijn door de minister van Justitie en Veiligheid afgeschaft. Hoofdcommissarissen willen daar niet zomaar van af: Dordrecht denkt namelijk dat deze wel degelijk helpen om de veiligheid te bevorderen. Dus zegt de betreffende hoofdcommissaris dat hij de agenten op het handhaven van veiligheid en specifiek op het aantal bonnen zal aanspreken in functioneringsgesprekken. Tegenstanders stellen dat bonnen uitschrijven geen doel in zichzelf moet worden. Het is interessant hoe zo’n discussie verloopt.

Bonnen individueel doel

Natuurlijk is het schrijven en uitdelen van bonnen niet het doel: het helpt de veiligheid omdat potentiële overtreders zich anders zullen gedragen als de kans groot is dat zij een bekeuring oplopen. Alleen is het moeilijk een individuele agent af te rekenen op het doel veiligheid. Bovendien is er een zekere beleidsvrijheid voor een agent om iemand al dan niet op de bon te slingeren. Geen wonder dat het aantal uitgeschreven bonnen een indicator kan zijn voor de mate waarin de politie inspanningen doet om de veiligheid te vergroten. Intern kan dat heel goed als individueel doel worden gebruikt.

Probleem is echter als de financiering van de politie gekoppeld is aan het behalen van een dergelijke indicator. Dan schrijft de politie bonnen uit tot een bedrag totdat de begroting gehaald is. In dat geval is het doel van bonnenquota niet de vergroting van de veiligheid, maar de vergroting van de inkomsten. Dat is voor een bedrijf in orde, maar voor een overheid niet. Vanuit mijn optiek kan je de financiering van de politie wel aan het behalen van het doel koppelen: een bepaald niveau van veiligheid leidt tot een bepaalde vergoeding, en meer veiligheid leidt tot meer financiering. Bedrijfsmatig is dat een valide redenering, niet echter in de politiek en de juristerij.

Principieel

Handhaving is principieel: het is goed voor de legitimiteit als alle wetten gehandhaafd worden in het gehele land. Kostenoverwegingen spelen in die redenering geen rol. Ook al kost het erg veel om enkele boerka-dragers op te sporen en te arresteren, toch moet het als er een wet zou zijn tegen boerka-dragers. Persoonlijk heb ik er echter niets op tegen als de politie de kosten voor de opsporing van boerka-dragers niet maakt, maar in plaats daarvan verkeersovertreders opspoort die tegelijk ook nog wat opleveren voor de schatkist. Dus: bonnenquota zijn niet het doel voor de organisatie. Het helpt echter wel om individuele agenten te vragen overtredingen op te sporen en de wet te handhaven, waarmee de regels in de ogen van burgers serieus worden.