Programma begint als proces

In 2007 heeft het kabinet 50 miljoen toegezegd aan het programma Kennis voor Klimaat. In dat programma participeren verschillende universiteiten (Wageningen, Utrecht, VU), kennisinstellingen (TNO, KNMI) en overheden (stadsgewest Haaglanden). Een jaar eerder heeft Twynstra Gudde een proces georganiseerd om al deze partijen bij elkaar te krijgen en te houden rond een programma. De nadruk ligt op het woord “een”. Apart konden de instellingen wel degelijk een goed onderzoeksprogramma opstellen. Maar de departementen wilden een gezamenlijk, doch geintegreerd voorstel. Het zal dus niet verbazen dat wij ervoor hebben gekozen het programma als proces te starten.

Kenmerk van een proces is dat er consensus tussen alle partijen bestaat over de volgende stap. Deze consensus nastreven is iets wat wij een jaar lang hebben gedaan. Daarbij hebben de instellingen voor de inhoud van het programma gezorgd, terwijl wij diplomatie bedreven om zowel de instellingen als de departementen op een lijn te krijgen en te houden. Wat is de basis voor het uiteindelijke succes?

1. lange adem. Dit was geen hit and run opdracht. We moesten uitgebreid en langdurig met ongeveer tien personen praten: bilateraal en collectief. Face-to-face en aan de telefoon.

2. investeren in relaties. Meer kennissen dan kennis. Inleven in de positie en belangen van de wederpartij. Departementen worstelden met elkaar, maar ook met de wisseling van minister en soms ook met de wisseling van de eigen plek. Tijdens het traject werd de dg Milieu secretaris-generaal van VROM. Dat lijkt enerzijds hoger in de hiearchie, en dat is handig. Anderzijds krijgt hij het drukker, en is dus minder beschikbaar. Maar ook ander spelers wisselden van positie, waardoor neiuwe mensen weer ingewerkt moesten worden, dan wel dezelfde mensen vanuit een andere positie mee bleven doen.

3. deadlines strak hanteren. In het ambtelijk-politieke krachtenveld zijn allerlei commissies in de besluitvorming betrokken. Al de deelnemers daaraan hebben op tijd hun stukken nodig voor advisering tijdens hun vergaderingen. De initiatiefnemers konden het zich daarom niet veroorloven fatale termijnen te missen. Ondanks onze twijfel over de kwaliteit van stukken moesten we de goodwill die wij in relaties hadden opgebouwd, gebruiken om “door te drukken” op de momenten dat het er echt om ging. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat er een goedgekeurd programma is.

Kennis voor Klimaat kan nu aan de slag als een echt programma. De programmamanager zal nu alle zeilen moeten bijzetten om de zaak aan de gang te krijgen. Want een proces brengt met zich mee dat iedereen een akkoord wil op een bepaalde datum. De dreiging is er dat men dan voldaan achterover gaat zitten. Na het behalen van die datum moeten de partijen opnieuw “opgelierd” worden om echt aan het werk te gaan en de plannen om te zetten in uitvoeringsdaden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.